آداب و رسوم مردم مازندران در ماه رمضان
مردم استان مازندران ماه مبارك رمضان را در حالي آغاز كردند كه روزه اوليها مثل هميشه بر سر سفره افطار متبرك شمرده ميشوند .
ماه مبارك رمضان ماه توبه، ماه محو گناهان، ماه سلام و اسلام است كه مردم استان مازندران با اميد به دست آوردن بازگشت به خويشتن از راه پيروزي بر طاغوت نفس، روزهشان را آغاز كردند .
ماه رمضان در فرهنگ عامه ايرانيان جايگاه ويژهاي دارد و در تمامي شهرهاي كشور ماهي مقدس به شمار ميرود .
از جمله آداب و رسوم و اعتقادات مردم در اين ماه نذورات مختلفي است كه مردم به آن توجه خاصي دارند. مردم استان مازندران براي برآورده شدن آرزوها و ارتباط معنوي با خدا سه روز مانده به ماه مبارك رمضان را روزه ميگيرند .
در مازندران افرادي كه حاجتي داشته باشند براي برآورده شدن آن نذر ختم انعام ميكنند و براي اين كار از كساني كه در قرائت قرآن تبحر دارند دعوت ميكنند و به هنگام خواندن قرآن مقداري نمك، چند قرص نان و چند ظرف آب در سيني بزرگي ميگذارند و در مجلس قرار ميدهند .
پس از خواندن سوره انعام افراد روزه خود را با غذاهايي كه در سيني قرار دارد باز ميكنند و نانهاي باقيمانده را به عنوان تبرك در سفره نان قرار ميدهند تا بركت پيدا كند و در ادامه صاحب مجلس سفره افطار را پهن ميكند .
قديم در مازندران رسم بود افرادي كه فرزند پسر ميخواستند نذر ميكردند كه در طول ماه مبارك رمضان مردم را براي خوردن سحري بيدار كنند، به اين صورت كه يك پيت حلبي خالي به گردن خود ميآويختند و با چوب به آن ضربه ميزدند تا مردم براي سحري بيدار شوند كه البته اين رسمها هماكنون از بين رفته است .
نذر حلوا از ديگر نذورات مردم اين منطقه است كه در شب 15 ماه مبارك رمضان همزمان با ميلاد امام حسن مجتبي (ع) زنان به عنوان نذر قند، چاي، خرما و زغال به مسجد ميبرند كه اين كار تا پايان ماه مبارك رمضان ادامه دارد .
همچنين در كنار اين مواد حلوا، آش، زولبيا و باميه سنتي، فرني، آبگوشت و باقلاي پخته با پلو به ميان روزهداران ميبرند .
قديم در ساري در زمان افطاري هر كسي كه نذر داشت مجمعهاي از كل نذورات خود را به عنوان افطاري درست ميكرد و به زندان شهر ميبرد .
در خصوص عزاداري مردم مازندران از شب نوزدهم تا آخر ماه رمضان ميتوان گفت که مردم استان در اين شبها در مدح امام علي (ع) شعر ميگويند و مردم نذورات خود را به صورت پول داخل كشكول ميگذارند، در آن شب خرما، شربت زعفراني و فرني به عنوان نذورات به روزهداران داده ميشود .
روزهسري
كساني كه در مازندران براي نخستين بار به سن تكليف ميرسند و روزه ميگيرند تا زماني كه از جانب بزرگترها به عنوان روزهسري هديهاي نگيرند، افطار نميكنند .
معمولاً اين هدايا شامل چادر نماز و طلاجات براي دختران، پول و انواع نقرهجات قديمي براي پسران است .
سحر و افطار
مازندرانيها بر اين اعتقادند كه سحر را نميخوابند، زيرا نماز نافله شب ميخوانند و به ويژه مناجات حضرت امير در مسجد امير را به نام مولا يا مولا زمزمه ميكنند .
مردم استان مازندران يا با صداي خروس و يا با سحرخواني آوازخوانان خود را براي سحر آماده ميكنند .
سحرخوانان با صداي بلند ميخواندند: سحر شد بپا خيز هنگام نماز است و همسايهها نيز با اين آواز ديگران را براي سحري در صورت خواب بودن بيدار ميكردند .
قرائت مناجات ابوحمزه ثمالي و خواندن يك جزء از قرآن توسط باسوادان از ديگر سنتهاي مردم مازندران بوده است .
ساك با كوكو، تخم مرغ و برنج و در قديم نيز قرقناق از غذاهاي محلي مازندران بود كه اعتقاد داشتند خوردن اين غذاها در طول روز مانع گرسنگي و ضعف ميشود .
دعوت از اقوام و فاميل به افطاري يكي از مهمترين مراسمي است كه مردم مناطق مازندران به آن پايبند هستند .
وداع با ماه مبارك رمضان
اين مراسم در مازندران از شب 27 ماه مبارك رمضان برگزار ميشود .
در اين شبها مداحان و مبلغان ديني نداي خوش الوداع با رمضان، الوداع شهر نور و القرآن را سروده و با اشعار زيبايي از سرودههاي محلي با ماه رمضان وداع ميكنند و براي ورود به ماه شوال و بزرگترين عيد اسلامي آماده ميشوند .
در اين ماه فوت كردن به قند و بستن گره به نخ هنگام خواندن دعاي جوشن كبير و دادن آن به مريض براي شفا نيز رسم است .
مردم مازندران در شب ضربت خوردن حضرت علي (ع) خوردن شيريني را حرام ميدانند .
نذر برای آزادی زندانیان در مازندارن
بسیاری ازمردم مازندران برای برآورده شدن آرزوها و ارتباط معنوی با خدا3 روز مانده به ماه مبارك رمضان را روزه میگیرند. در مازندران افرادی كه حاجتی داشته باشند برای برآورده شدن آن نذر ختم انعام میكنند و برای این كار از كسانی كه در قرائت قرآن تبحر دارند دعوت میكنند و به هنگام خواندن قرآن مقداری نمك، چند قرص نان و چند ظرف آب در سینی بزرگی میگذارند و در مجلس قرار میدهند. پس از خواندن سوره انعام، افراد روزه خود را با غذاهایی كه در سینی قرار دارد باز میكنند و نانهای باقیمانده را بهعنوان تبرك در سفره نان قرار میدهند تا بركت پیدا كند و در ادامه صاحب مجلس سفره افطار را پهن میكند.
قدیم در مازندران رسم بود افرادی كه فرزند پسر میخواستند نذر میكردند كه در طول ماه مبارك رمضان مردم را برای خوردن سحری بیدار كنند، به این صورت كه یك پیت حلبی خالی به گردن خود میآویختند و با چوب به آن ضربه میزدند تا مردم برای سحری بیدار شوند كه البته این رسمها هماكنون از بین رفته است. نذر حلوا از دیگر نذورات مردم این منطقه است كه در شب 15 ماه مبارك رمضان همزمان با میلاد امام حسن مجتبی(ع) زنان بهعنوان نذر ، قند، چای، خرما و زغال به مسجد میبرند كه این كار تا پایان ماه مبارك رمضان ادامه دارد.
همچنین در كنار این مواد حلوا، آش، زولبیا و بامیه سنتی، فرنی، آبگوشت و باقلای پخته با پلو به میان روزهداران میبرند. در ساری در زمان افطاری هر كسی كه نذر داشت مجمعهای از تمام نذورات خود را بهعنوان افطاری درست میكرد و به زندان شهر میبرد.
كسانی كه در مازندران برای نخستین بار به سن تكلیف میرسند و روزه میگیرند تا زمانی كه از جانب بزرگترها بهعنوان روزهسری هدیهای نگیرند، افطار نمیكنند. معمولاً این هدایا شامل چادر نماز و طلاجات برای دختران، پول و انواع نقرهجات قدیمی برای پسران است. مازندرانیها بر این اعتقادند كه سحر را نمیخوابند زیرا نماز نافله شب میخوانند و بهویژه مناجات حضرت امیر در مسجد امیر را به نام مولا یا مولا زمزمه میكنند.