این شهرستان از جمله مناطق استان مازندران است که فاقد مناطق مرتفع کوهپایه و کوهستانی است و تمام وسعت آن به صورت اراضی جلگه ای و دشتی نمایان است . رودخانه های سجاد رود ، بابلرود و کلارود که در شهرستان بابل جاری است در نزدیکی پل محمدحسن خان بابل به هم پیوسته و همراه با رود تلار در شهرستان بابلسر به دریای خزر میریزد .
نام قدیمی بابلسر ((مشهدسر)) است که بنا به اعتقاد قدما انتخاب این نام بدان جهت است که سر امامزاده ابراهیم (علیه السلام) ، برادر حضرت امام رضا (علیه السلام) در آنجا مدفون شده است . به واسطه آثار قدیمی موجود می توان به قدمت تاریخی شهر پی برد ، بنای امامزاده ابراهیم (علیه السلام) با چارچوب منقوش می باشد که قدیمی ترین آنها مربوط به 841 هجری قمری است . در سال 1311 با شروع تحول در شئون مختلف کشور ، مشهدسر نیز به بابلسر تغییر نام یافت و به سرعت رو به آبادانی نهاد و خیابان بندی، ساختمان سازی جدید و مدرن و ایجاد پل معلق فلزی و سد بندی دو طرف رودخانه بابلرود که از وسط شهر میگذرد، آسفالت خیابانها، ساختمان شهرداری و شهربانی، اداره پست و تلگراف و ساختمان هتل بزرگ (دانشگاه مازندران فعلی) و ... انجام گرفت.
در کتاب راهنمای بابلسر می خوانیم : ((شهر زیبای بابلسر در گذشته مشهدسر نام داشته است . اطلاع دقیقی از این شهر در دست نیست ولی روایت مقرون به حقیقت که مورد تایید منتقدین هم می باشد بدین قرار است که در نهصد سال قبل چندین خانواده معروف مازندرانی که در آن زمان مسیر مشهرسر غیر از مسیر فعلی بوده است از آبادی پازوار که زادگاه امیر پازواری بود جهت ماهیگیری و سکونت به این منطقه آمدند. ))
ملاجان منجم درسفرش به همراه شاه عباس اول در سال 1016 ه.ق به مازندران اینگونه می گوید: (( کشتی ها از کوچک و بزرگ در میان دریا و رودخانه بسیار بود و انتظار می کشیدند ، عجب جایی منزه و باصفا و کنار دریا و چمن های سبز و ...)). ناصرالدین شاه در سفرنامه خود در سال 1249 ه.ش به مازندران می گوید : (( در مشهدسر پل چوبی بسیار طویلی برروی بابلرود بسته اند که وی نیز روی آن گذشته است و از کاروانسرایی سخن می گوید که به دستور وی آنجا ساخته بودند و می گوید که بعضی از تجار روس در کاروانسرا منزل دارند که با ساری و بارفروش و شاهرود تجارت میکنند. ))
شهرستان بابلسر در مدار معتدل گرم قرار گرفته و روش ضریب اعتدال این شهرستان بسیار معتدل است که دارای بادهای محلی به نامهای دشت وا ، گله وا ، خزری ، بادسام ، کوسری وا، دشت واستریک ، گله واستریک ، جعفر قاسمی و یا استرآبادی وا ، صورت وز و آفتاب شو می باشد . این شهرستان دارای 3 بخش مرکزی(به مرکزیت شهربابسر) ، بهنمیر(به مرکزیت شهربهنمیر) و رودبست (به مرکزیت شهرهادی) می باشد .
شهرستان بابلسر در حاشیه بزرگترین دریاچه جهان و سواحل زیبا قرار دارد که یکی از مهمترین مناطق توریستی و مهمانپذیر کشور می باشد. این شهرستان به علت قرار گرفتن در مسیر شاهراه شرق به غرب استان مازندران، با وجود پلاژهای متعدد در نوار ساحلی و اماکن اختصاصی مختلف از جمله اقامتگاههای سازمانی مانند متل بانک کشاورزی، رفاه، مسکن، ملی، ویلاهای دریاکنار، خزرشهر، دریاسر و همچنین رودخانه بابلرود از مرکز شهر بر جلوه و زیبایی آن افزود و این شهر را در یک موقعیت ممتاز توریستی قرار داده است.
همچنین عده ای بر این عقیده اند که قدیمیترین نام، مشهد سبز بوده است. یعنی مشهدی که سبز است. واژه مشهد بخاطر سر امام رضا (ع) و شهر مشهد کنونی و واژه سبز به علت سر سبزی خرمی و زیبایی منطقه بوده و به مرور زمان به مشهدسر تغییر نام یافت .
امکانات این شهر تا اتمام دوره قاجاریه توسعه چندانی نداشت، بطوریکه یک خیابان اصلی، دو باب حمام، یک مدرسه بنام احمدیه (دبستان نرجس فعلی) و تاسیسات اولیه شیلات و گمرک و چند باب مغازه بیش نبود.
نام
نام قدیم آن مشهدسر بوده‌است. عده اي نام مشهد سر را اينطور برداشت كرده اند كه واژه مشهد از آن جهت است كه اين منطقه مبدأ راه ارتباطی ساير نقاط مازندران به شهر مشهد مقدس بوده و اهالي با چار پا به قصد زيارت از اين منطقه مهاجرت مي كردند .
عده اي بر اين عقيده اند كه قديمي ترين نام ، مشهد سبز بوده يعني مشهدي كه سبز است . واژه مشهد به خاطر سر امامزاده ابراهیم و شهر مشهد كنونی و امامزاده ابرهیم آمل و واژه سبز به علت سر سبزی ، خرمی و زيبايي منطقه بوده و به مرور زمان به مشهدسر تغيير نام يافت .
گردشگری
ساختمان سازمان مرکزی دانشگاه مازندران یکی از قدیمیترین (و تا چند سال گذشته بلندترین) ساختمانهای این شهر است که در زمان‌های گذشته به‌عنوان استراحتگاه تابستانی رضاشاه و محمدرضاشاه پهلوی به کار می رفت.
لنگرگاه تفریحی بابلسر
رودخانه بابلرود از میان شهر بابلسر میگذرد. وجود این رودخانه یکی از دلایل جذابیت این شهر در میان شهرهای مازندران برای گردشگران و حتی خود مازندرانی‌ها است. چرا که هیچکدام از رودهای جاری در استان مازندران امکانات رفاهی مشابه بابلرود در بابلسر (مانند قایقهای تفریحی و...) ندارند.
این رود یکی از رودخانه‌های مهم کشور است که از بلندی‌های البرز در جنوب شهر بابل سر چشمه گرفته و در شهرستان بابلسر به دریا میریزد و شهر بابلسر را به دو بخش خاوری و باختری تقسیم می‌کند.
آرامش رود در محل پیوستن به دریا آرامشی را به آب بخشیده و همگام با جزر و مد دریا آب آن نیز دارای سطح بلندای متغیر می‌باشد. دو پل زیبای تاریخی نیز دو سوی شهر را به هم می پیوندند. در حال حاضر بستان‌های پیرامون رود و اسکله‌های قایق‌ها در دو سوی آن در روزهای تعطیل سال میلیونها گردشگر را به خود جذب می‌نماید. رودخانه بابلرود در بابلسر به خاطر شرائط ویژه طبیعی و داشتن تفریحگاه‌ها، اقامتگاه‌ها و اماکن پذیرائی برای برنامه ریزی ساخت اسکله‌های تفریحی برای قایقهای تندرو مساعد است. کرانه‌های بابلرود در بابلسر علاوه بر استفاده تفریح‌گاهی، این رود برای ورزشهای آبی نظیر اسکی روی آب و قایقرانی در کلاسهای گوناگون نیز مناسب می‌باشد.
یکی از مکان‌های مهم گردشگری در بابلسر، اسکله ساحلی آن است که هر ساله شمار زیادی از مسافران را به خود جذب می‌کند. البته این اسکله جنبه تجاری ندارد و بیشتر به عنوان یکی از مکان‌های گردشگری مورد استقبال قرار می‌گیرد. همچنین در این اسکله، از سنگهایی به عنوان موج شکن بهره گرفته شده‌است که در نوع خود بسیار زیبا می‌باشد. یکی از دلایل بهره گیری از این موج‌شکن‌ها، جلوگیری از نفوذ آب در بخشی از منطقه و پارک نزدیک آن می‌باشد. از نکات قابل توجه در شهر بابلسر، پل اصلی آن مشهور به پل فلزی است. این پل یکی از اتصالات مهم میان خاورو باختر بابلسر است. این پل در سال ۱۳۱۳ با کسب اجازه از آقای سید مصطفی صالحی، و به دست آلمانیها ساخته شد.
از دیگر عواملی که باعث جذب گردشگر در این شهر شده‌است، برپایی جشنوارهٔ پیکره‌های شنی در این شهر است. جشنوارهٔ پیکره‌های شنی یکمین بار در امرداد ماه ۱۳۸۴ در کشور و در بابلسر برگزار شد که گردشگران زیادی حتی از بیرون کشور برای دیدن این نمایشگاه وارد شهر شدند. از آن پس همه ساله و در فصل تابستان، این نمایشگاه در بابلسر برگزار میشود و هنرمندان در آن آثار خود را به نمایش می‌گذارند.
این شهرستان از جنبه‌های گوناگونی مهم است.1.گردشگری2.دانشگاهی3.شیلات مازندران4.صنعتینیروی هوایی
گردشگری
این شهرستان با داشتن آب هوای معتدل، دریا و رودخانه بلقوه دارای جاذبه گردشگری است و یکی از 2 قطب(رامسر) گردشگری استان مازندران می باشد.در سال 1387 با روی کار امدن شورای شهر و کادر جدید شهرداری گام‌های نوینی درراه بازسازی و ساختن فضای گردشگری برداشته شده.چندین بانک و وزارت خانه در بابلسر مراکز رفاهی کارکنان دارند(بانک ملی، کشاورزی، رفاه و مسکن ...)
دانشگاهی
دانشگاه مازندران دومین دانشگاه ایران است .که واحد مرکزی و چندین داشکده آن در شهر بابلسر قراردارد
شیلات مازندران
دفتر مرکزی شیلات مازندران در بابلسر قراردارد
صنعتی
این شهر علاوه بر کارخانه‌های پراکنده و بزرگ(فیبر بابلسر، ایران نشکن، موج و...)دارای شهرک صنعتی میرود وشهرک صنعتی در حال احداث میاندشت نیز هست
نظامی
تنها پدافند هوایی شمال ایران نیز در این شهر است.
بر اساس اطلاعات ماخوذه از سازمان میراث فرهنگی استان مازندران اغلب آثار تاریخ موجود در پهنه روستایی شهرستان بابلسر را تپه های باستانی تشكیل می دهند و در مقابل آثار تاریخی موجود در شهر بابلسر بیشتر مربوط به ساختمانهای تاریخی است. شایان ذكر است كه آثار فهرست شده توسط این سازمان غالباٌ از آثار ثبت شده می باشد.
جاذبه های تاریخی و باستانی ، زیارتی
بقعه تاریخی امامزاده ابراهیم
این بنا در قرن نهم هجری در مركز شهر بابلسر ساخته شده و از مهمترین آثاری است كه بواسطه آن می توان به قدمت تاریخی شهر پی برد. به اعتقاد قدما سر امامزاده بن موسی بن كاظم برادر امام رضا در آنجا مدفون است. بنای امامزاده دارای چهار در منقوش می باشد. روی درهای آن 3 تاریخ 858.857.841 هجری قمری حك شده است.
مصالح عمده آن آجر ، ملاط و ساروج و كاشی بوده و گنبد هرمی شكل آن عظمتی خاص دارد. بنای تاریخی و اصلی این بقعه تخریب شده و به شكل امروزی بازسازی شده است. آثار هنری و باستانی آن دستخوش تغییرات نشده است. این بنا از نظر دارا بودن آثار تاریخی ارزشمند هنری مانند درهای نفیس ، صندوق چوبین و كتیبه های متعدد شهرت دارد.
اطراف این بقعه را آرامگاه عمومی شهر بابلسر است. این مكان در ایام محرم و خصوصاٌ روز عاشورا از شكوه و استقبال خیل عظیمی از جمعیت برخوردار می شود و تمام محلات شهر و روستاهای نزدیك بابلسر با دسته روی منظم به ساحت آن وارد شده و زیارت می كنند.
بقعه بی بی رقیه
یكی از زیارتگاههای شهرستان بابلسر بقعه بی بی رقیه در نزدیكی مرقد امامزاده ابراهیم كه بی بی رقیه در آن مدفون است. بی بی رقیه خادم امامزاده ابراهیم بود و یكی از درهای منقوش تاریخی بقعه امامزاده ابراهیم به كوشش او تهیه شده و با خرج خود ، نجاری را ، به حك منقوش این در گماشت و اسم او نیز بر در حك می باشد.
مگلنف این بقعه را به نام بی بی سكینه می خواند و تاریخ آن را در سال 893 قمری ضبط كرده است. بقعه بی بی رقیه بنایی است هشت ضلعی از آجر كه هرضلع آن طاق نمایی با طاق جناغی است.
این بنا در جنوب شرقی امامزاده ابراهیم در بابلسر واقع است و از قدیم الایام تا كنون به همراه امامزاده ابراهیم مورد زیارت قرار می گیرد و مورد توجه اهالی است.
مهمانخانه بزرگ (سازمان مركزی دانشگاه مازندان)
این ساختمان در زمان محمدرضا شاه پهلوی تحت عنوان مهمانخانه بزرگ بابلسر ساخته شده است و از بابلسر در جنب پل معلق اول به فاصله یك كیلومتری دریا در میان باغ و محوطه ای وسیع بصورت با شكوهی كه با بهترین مهمانخانه های اروپا برابری می كرد با اثاثیه و مبلمان منظره بسیار عالی برای پذیرایی گردشگران آماده بود.
در سال 1349 بعنوان مركز غیرانتفاعی آموزش ، رشته های اقتصاد ، حسابداری ، امور مالی ، اقتصاد اجتماعی و حقوق معرفی شد و در سال 1354تحت پوشش وزارت فرهنگ و آموزش عالی قرار گرفت. پس از احداث دانشكده هایی در باقرتنگه دانشجویان طی چند مرحله به آنجا انتقال یافتند و در حال حاضر این بنا سازمان مركزی دانشگاه مازندران می باشد.
ساختمان هتل كازينو (بيمارستان شهید رجایی)
این ساختمان در سال 1329 هجری شمسی تحت عنوان هتل كازینوی بابلسر احداث شد. این بنا در باغ بسیار بزرگی قرار دارد و در باغ استخر بزرگی موجود است كه مورد استفاده قرار می گرفت. این باغ كه در میدان شیلات در انتهای خیابان شریعتی واقع است وسعت زیادی دارد و در جهت شمال تا امتداد ساحل دریا كشیده شد و در جهت مشرق مشرف به بابلرود است .
هتل كازینو شامل ساختمان كازینو و هتل بنیاد پهلوی بوده و تا قبل از انقلاب حالت كاباره داشته و در سال 1357 این مكان تعطیل و سپس به بیمارستان شهید رجایی تغییر نام داد و در خدمت بیماران سرطانی قرار گرفت كه یكی از مهمترین بیمارستانهای سرطان شناسی كشور بوده و در آن شیمی درمانی و پرتو درمانی انجام می گیرد.
بیمارستان پرتو درمانی شهبد رجایی كه فقط بخش كوچكی از این بنا را استفاده می كند در اختیار شهرداری بابلسر قرار گرفته است. نوع كاربری آن برای آینده فعلاٌ كاملاٌ مشخص نیست ولی تحت عنوان ایجاد مركز تفریحی _ توریستی این زمین با ارزش تحویل گرفته شده است.
پل معلق اول بابلسر
این پل فلزی معلق در سال 1313 ، قبل از جنگ جهانی دوم توسط مهندسین و متخصصین آلمانی و سوئدی بر روی بابلرود احداث شد و از مهمترین آثار باستانی و از جاذبه های شهر می باشد كه بر زیبایی بابلرود می افزاید. این پل اولین پل ماشین رو می باشد كه قسمت شرقی و غربی بابلسر را بهم پیوند می دهد و راه ارتباطی بابلسر ، فریدونكنار و در مسیر شاهراه شرقی _ غربی استان می باشد و بسیار پرتردد است.
طول ان 80 متر ، عرض آن 8 متر و ارتفاع آن 16 متر می باشد.
پل پیاده رو (پل كوچك)
این پل كوچكترین پل بابلسر است كه در سال 1328 بر روی بابلرود می باشد و از آثار باستانی محسوب می شود. تا چندی پیش قبل از جدا كردن نرده های این پل ، گردشگران از آن تردد می كردند. وسط این پل شكستگی قابل ملاحظه ای دارد به این صورت كه یكی از ستونهای وسط ان در سال 1341 بر اثر به راه آفتادن سیل عظیمی پل كله بست شكسته شده كه بر اثر حمل اب و تصادم پل چوبی سنگین وزن با این پل ، شكستگی و خمیدگی ایجاد شد. اخیراٌ ترك خوردگی در این پل بیشتر شده و ظاهراً خطرناك می باشد. جدیداٌ با احداث پل معلق دوم در كنار این پل رفت و آمد از روی این پل كم شده و از پل جدید تردد می شود.
تپه های باستانی به ثبت رسیده میربازار
در حوالی میربازار تپه های مربوط به هزاره اول قمری پراكنده اند كه از آثار باستانی محسوب می شود و از خاك تعدادی از این تپه های عریض آثار باستانی از قبیل ظروف گلی ، تكه پاره های آجر و سفالهای منقوش كشف شده است.
این تپه ها عبارتند از :
رجب كتی _ احمد كتی _ علیجان كتی _ محمدعلی كتی _ عبداله كتی _ چمازكتی _ عیسی كتی كتی خردمرد _ قلعه احمدكلا
همچنین در شرق بابلسر در مسیر بابلسر _ بهنمیر و در اراضی كاله عرب خیل آجرهای قالب بزرگی نظیر آجرهای دوره ساسانی كشف شده است.
خش بیمونین به امه وبلاگ